ΕΕ: Οι αγροτικές επιδοτήσεις στις ΗΠΑ ευνοούν τις εξαγωγές αμερικάνικων προϊόντων σε βάρος των ευρωπαϊκών.

Η αγροτική πολιτική των ΗΠΑ συζητήθηκε στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά τη συνεδρίαση που έγινε στις 11/10/2012. Όπως φάνηκε κατά τη συζήτηση οι διατάξεις της Αμερικανικής νομοθεσίας για τον αγροτικό τομέα διαφέρουν σε πολλά σημεία με αυτές που υπάρχουν στην ΕΕ. Αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ υπάρχουν αρκετά προγράμματα ενισχύσεων των αγροτών που έχουν σαν

στόχο τη διασφάλιση του εισοδήματός τους. Τα βασικότερα είναι το «επισιτιστικό πρόγραμμα», οι πάγιες ενισχύσεις στήριξης των αγροτών που είναι αποσυνδεδεμένες από την παραγωγή, οι «αντικυκλικές» ενισχύσεις, το πρόγραμμα εξασφάλισης της συγκομιδής από φυσικές καταστροφές (ασφάλιση και αντασφάλιση), το πρόγραμμα προστασίας των φυσικών πόρων. Κάποια από αυτά είναι συμβατά με το «πράσινο κουτί» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και κάποια δεν είναι. Σύμφωνα με την Κομισιόν, παράδειγμα μη συμβατότητας με τον ΠΟΕ είναι το πρόγραμμα που αφορά τις ασφαλίσεις και αντασφαλίσεις της αγροτικής παραγωγής, για το οποίο ο Αμερικάνος φορολογούμενοι θα πληρώσουν το 2012 περίπου 24 δισ δολάρια.

Πάντως εκτός της ΕΕ η Αυστραλία και ο Καναδάς θεωρούν ότι ο τρόπος με τον οποίο δίνονται οι αγροτικές επιδοτήσεις από την Αμερικάνικη κυβέρνηση αντιβαίνουν στους κανόνες του ΠΟΕ. Ιστορικά να αναφέρουμε ότι στη δεκαετία του 90 οι ΗΠΑ πέρασαν στις αποσυνδεδεμένες από την παραγωγή αγροτικές ενισχύσεις. Όμως μετά το 2000 θέσπισαν ένα νέο σύστημα ενισχύσεων που αποσκοπεί στη μέγιστη προστασία των αγροτών από τη μείωση του εισοδήματός τους (για προβλήματα από ξηρασία, μειωμένες τιμές πώλησης των προϊόντων κ.α.).

Αυτή τη στιγμή ένα νέο νομοσχέδιο προς ψήφιση, που αφορά τις αγροτικές επιδοτήσεις, βρίσκεται στο Κογκρέσο. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει προϋπολογισμό ύψους 995 δισ δολάρια. Πάντως η Επιτροπή Γεωργίας της Γερουσίας προτείνει να υπάρξουν κάποιες περικοπές σε αυτόν τον προϋπολογισμό, που θα είναι ύψους 35 δισ δολαρίων. Σύμφωνα με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, αν εγκριθεί αυτό το νομοσχέδιο δεν θα αντιβαίνει τις διεθνείς συνθήκες του ΠΟΕ, κάτι που δεν αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως υποστηρίζει η ΕΕ, το νέο νομοσχέδιο θα προστατεύει ακόμη περισσότερο τους αγρότες στις ΗΠΑ, που θα βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση όσον αφορά τις εξαγωγές, γιατί θα έχουν αυξημένα εισοδήματα κρατώντας παράλληλα σε χαμηλό επίπεδο τις τιμές τους. Δηλαδή θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των Ευρωπαίων αγροτών.

Το βασικό πρόγραμμα αγροτικών ενισχύσεων στις ΗΠΑ, από πλευράς προϋπολογισμού, είναι το «επισιτιστικό πρόγραμμα». Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ολοκληρωθεί για το 2012 και αναμένεται να επαναχρηματοδοτηθεί με νέα νομοθετική ρύθμιση ή να παραταθεί κατά ένα έτος. Η Γερουσία ενέκρινε τον περασμένο Ιούνιο τη νομοθετική ρύθμιση για τον επισιτισμό, αλλά θα πρέπει τώρα να το εγκρίνει και η Ολομέλεια στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το μεγάλο πρόβλημα για την έγκριση ενός τέτοιου προγράμματος είναι ο υψηλός προϋπολογισμός του, ο οποίος ανέρχεται στα 772 δισ δολάρια. Μόνο για φέτος, 47 εκατ. Αμερικανών πολιτών θα λάβουν επισιτιστική βοήθεια. Επειδή στη Βουλή οι αντιπρόσωποι εκλέγονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές κάθε δύο χρόνια, δέχονται ουσιαστικά «πίεση» από διάφορες ομάδες ειδικών συμφερόντων. Αυτό έχει σαν συνέπεια το 78% του αγροτικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ, που αφορά το «επισιτιστικό πρόγραμμα», να κατευθύνεται εμμέσως προς την ενίσχυση των Αμερικανών αγροτών (από τους οποίους αγοράζονται τα προς διανομή προϊόντα).

Εκτός από το επισιτιστικό πρόγραμμα, υπάρχουν και οι πάγιες ενισχύσεις στήριξης των αγροτών, που είναι αποσυνδεδεμένες από την παραγωγή και μοιάζουν με τις ενιαίες ενισχύσεις που υπάρχουν στην ΕΕ. Αυτές όμως βασίζονται στο σύστημα τιμών της αγοράς. Η κυβέρνηση καλύπτει τη διαφορά ανάμεσα σε μια ελάχιστη τιμή παραγωγού ενός προϊόντος και στην τιμή που δίνουν οι διεθνείς αγορές.

Ακόμη υπάρχουν οι «αντικυκλικές» ενισχύσεις, που καλύπτουν την πτώση τιμών λόγω διεθνών οικονομικών συγκυριών, με δάνεια που δίνονται στους παραγωγούς. Οι αντικυκλικές ενισχύσεις φτάνουν μέχρι και στα 7 δισ δολάρια, ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στις διεθνείς αγορές.

Επίσης υπάρχει ένα πρόγραμμα εξασφάλιση της συγκομιδής. Σύμφωνα με αυτό οι αγρότες μπορούν να εξασφαλίσουν το εισόδημά τους, με αντισταθμιστικές ενισχύσεις, από ζημιές της παραγωγής τους που οφείλονται στις φυσικές καταστροφές. Η Αμερικάνικη κυβέρνηση χρηματοδοτεί εν μέρει την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής, με πληρωμές προς τις ασφαλιστικές εταιρίες και οι αντασφαλίσεις, που για το 2012 είχαν προϋπολογισμό μέχρι και τα 24 δισ. δολάρια. Η Αμερικάνικη κυβέρνηση μελετά με το νέο νομοσχέδιο ένα δωρεάν ασφαλιστικό σύστημα για την αγροτική παραγωγή, που θα είχε βέβαια μικρότερη κάλυψη αλλά θα ήταν πιο αποτελεσματικό.

Ένα ακόμη πρόγραμμα ενίσχυσης της αγροτικής παραγωγής είναι εκείνο που αφορά την προστασία των φυσικών πόρων. Οι πληρωμές αυτών των ενισχύσεων προς τους αγρότες είναι σημαντικά αυξημένες και έχουν άμεση εξάρτηση από τις τιμές πώλησης των προϊόντων τους. Στις ΗΠΑ η παρέμβαση βασίζεται στην αγρανάπαυση. Υπάρχουν όμως μεγάλες διαφορές με τα αντίστοιχα Κοινοτικά προγράμματα της ΕΕ που αφορούν την αγρανάπαυση. Στην ΕΕ θεωρείται ότι ο αγρότης έχει μεγάλη σημασία στην προστασία του περιβάλλοντος. Αντίθετα στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν τα προγράμματα αγρανάπαυσης για να διαχειρίζονται τα δάνεια προς τους αγρότες, κάτι που έχει πολλές ομοιότητες με τις ενισχύσεις της ΕΕ από το Δεύτερο Πυλώνα της ΚΑΠ.

Σταύρος Παϊσιάδης

Πηγή:www.agrotypos.gr